Türkiye’de Ağustos ayında cari işlemler dengesi, 9 ay üst üste açık verdikten sonra 528 milyon USD fazla verdi. Aylık bazda açıklanan cari açık rakamı 0,1 milyar USD açık olan piyasa beklentisinden (Tera: 0,0 milyar USD) ve revize 923 milyon USD açık olan Temmuz verisinden daha olumlu gerçekleşmiştir. Cari denge, aylık dönemde ise geçen yılın Ağustos ayına göre 4,07 milyar USD olan açıktan daha olumludur. 12 aylık bazda ise cari açık bir önceki aya göre 27,8 milyar USD’den 23 milyar USD’ye daralmıştır.
Sürekli yapısal cari açık veren bir ekonomi olarak, dönemsel de olsa cari fazla elbette olumlu. Buna karşılık, son dönemdeki TL değer kaybı ile ihracat artışı yan yana konulduğu zaman; yerel paranın ihracata katkısından çok konjoktürel bir etki olduğundan bahsetmek gerekir. Bu noktada, biz ithal bazlı girdi etkisini ve büyük ekonomilerin dış ticaretindeki Türkiye ağırlığının sınırları itibariyle TL değer kaybı etkisini ihracata direkt katkı veren bir noktada görmüyoruz. Dış talep, yılın şu ana kadar olan bölümünde olumlu katkı yapmakla beraber; küresel yavaşlama risklerinin değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Hizmetler dengesinde, turizmin ve diğer hizmetlerin olumlu katkısı cari fazla verilmesinde etkili olmuş görünüyor. Söz konusu kalemde, geçen yılın aynı dönemine ait 1,8 milyar USD’ye kıyasla 4,08 milyar USD fazla verilmiştir.
Finansman tarafında doğrudan yatırım kaynaklı net çıkışlar Ağustos ayında 319 milyon USD olarak gerçekleşirken, portföy tarafında 1,34 milyar USD net giriş olduğu görülmektedir. Hisse senetlerinde net alış 523 milyon USD olurken, borçlanma araçlarında ise 336 milyon USD’lik net alış yapılmıştır. Resmi rezervler IMF’nin Türkiye’ye 6,34 milyar dolar Özel Çekme Hakları (SDR) tahsis etmesiyle Ağustos ayında bir önceki aya göre 13,2 milyar USD arttı. Ağustos 2021 döneminde cari işlemler dengesi 528 milyon USD fazla verirken, net hata ve noksan yani kaynağı bilinmeyen sermaye hareketleri, aylık 4,45 milyar USD’lık giriş gösterdi. Yılın ilk 8 ayında net hata ve noksandan kaynaklanan girişler 13,5 milyar USD oldu.
Ödemeler dengesi… Kaynak: TCMB, Bloomberg
Enerji fiyatlarındaki ciddi artışın cari dengenin genel durumu açısından takip edilmesi gerektiğini düşünürüz. Türkiye’nin enerjide dışa bağımlı bir ülke olması itibariyle önümüzdeki dönemlerde cari denge bu durumdan olumsuz etkilenebilir. İhracat ve turizmin olumlu seyri katkı verirken; ithalat faturasının tüketim malları gibi talep elastikiyeti olan kalemlerden ziyade hammadde, ara malı, enerji gibi üretimde kullanılan veya tüketici bazında talep elastikiyeti bulunmayan kalemlerden kaynaklı artacağını öngörüyoruz. Özellikle son dönemde küresel enerji fiyatlarındaki artışın bu duruma temel oluşturmasını bekleriz. Bu nedenle de turizmin olumlu etkisi geçtikten sonra, cari dengenin yeniden açık pozisyonuna döneceğini düşünüyoruz. Yılın geneline dair cari açık beklentimizi 20 milyar USD olarak tutarken, cari açık / GSYH oranı beklentimizi ise %2,6 olarak koruyoruz.
Kaynak Tera Yatırım – Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı