Ayaklarını Kaldır Sana Ağlayayım

Arapçada çok sık kullandığımız bir deyim: Alle ıjreyk de epki aleyk yani ayaklarını kaldır sana ağlayayım. Zamanında değeri bilinmeyen  kişi ve olayların  ölümlerinin ardından veya o olayın sona ermesinin ardından değerinin bilinmesini anlatmak için kullanılır.

Asırların birikimi sonucu çok zengin bir kültüre sahip olan ancak  her geçen gün büyük bir hızla bu özelliğini kaybeden Siirt’in durumunu yansıtan bir deyim. Zengin bir mirasyedi gibi bu kültürümüzü bol bol harcadık yani unuttuk. Unutulduktan sonrada şimdi bizim daha doğrusu bizim değil de başkalarının aklına gelmeye başladı.

Önemli bir bölümünü unuttuğumuz o kültürün Ramazanla ilgili bölümünü buna güzel bir örnek oluşturuyor. Ramazan denilince akla hemen  Siirt’te ki ramazan geleneklerinin gelmesi gerekiyordu. Çünkü yakın bir zamana kadar Siirt’te Ramazana özgü bir çok gelenek vardı.

Ramazan arifesinde  mahalle meydanlarında yaktığımız görkemli melede ateşi vardı. Mezarlıkta  ve mahallede dağıttığımız ekmek helva ve mevsim meyvesinden oluşan kısme vardı. Sahur zamanı minare şerefelerinden okunan ilahiler vardı, ilk orucunu tutan çocuklar için yapılan törenler vardı. Kısacası çok şey vardı ve biz o şeyleri bir bir kaybettik.

Bizler değerini bilemedik, ancak başkaları değerini biliyor. Son on gün içerisinde tam üç kez bu gelenekleri ele alma imkanımız oldu. TRT 1 televizyonunda Bekir Kösenin sunuculuğunda yayınlanan Ramazan G ünlüğü programının ilk bölümünü Siirt’te ki Ramazan gelenekleri oluşturdu. Dilim döndüğünce ve mevcut imkanlar dahilinde bu gelenekleri hem canlı olarak icra etmeye ve hemde anlattım.

Yine Pazar günü öğlen saatinde TRT G AP Radyosunda canlı telefon bağlantısı ile 15 dakika boyunca bu gelenekleri anlattım.

Bunların yanı sıra Kültür ve Turizm Bakanlığı da bu gelenekleri kayıt altına aldı. Bu amaçla Siirte gelen ekibe melede ateşinin eşliğinde Siirt’teki Ramazan geleneklerinin kayıt altına alınmasına katkıda bulundum.

Kısacası biz kültürümüzün değerini bilemedik. Başkaları biliyor.  Ancak ne yazık ki bir çok konuda çok geç kalındı…