Ekonomik gelişmeler

Piyasa Yorumu: Bu sabah BIST100’de yukarı yönlü bir açılış bekliyoruz. Dün endeks 1393.56 – 1404.60 arasında işlem gördü ve günü +0.01% değişimle 1398.00 seviyesinde kapattı. İşlem hacmi ortalama seviyede gerçekleşti. Bu sabah pozitif açılış ve sonrasında 1390 – 1415 arasında işlem aktivitesi bekliyoruz.

Piyasalarda Bugün

Emtia, faiz, enflasyon beklentilerindeki yükseliş ve Amerikan dolarına yönelimin artan hızda devam ettiği bir hafta geride kaldı. Bahse konu gelişmeler bir süre daha, en azından Ekim ayı süresince yatırımcıların hayatlarında yer almaya devam edecek. Mevcutta global cephedeki gelişmeler henüz senaryoyu terse çevirecek patikaya işaret etmiyor.

ABD’de merakla beklenen Eylül ayı istihdam piyasası raporu Cuma günü itibarıyla açıklandı. Her ne kadar piyasa konsensüsünün oluştuğu +500 bin kişi seviyesinden uzakta +194 bin kişi rakamı takip edilmiş olsa da geride kalan 2 ay için yapılan +169 bin kişilik revizyon ve ücretlerdeki artış eğiliminin sürmesi yatırımcıların faiz ve enflasyon beklentilerinde henüz güncellemeye gitmelerini engelliyor. Dahası, veriye ait alt kalemlerde ekonomideki yeniden açılış sürecinin olumlu etkileri görülmeye devam ederken, aylık bazda sapmadaki ana unsur ise kamuya ait düzeltmelerin yüksek etkisi. Bu nedenle datanın Fed açısından beklenen tapering yol haritasını terse çevirecek ölçekte olmadığı kanaatindeyiz. Beklentimiz, Kasım ayında resmi tapering ilanı ve Aralık’ta ilk kademeli azaltım (15 milyar dolar) sürecinin başlatılması olarak şekillenmeye devam ediyor.

Hafta başlangıcında küresel cephedeki beklentiler farklı bir senaryoya işaret etmiyor. Emtia cephesinde özellikle de petrol kontratları önderliğinde yükseliş isteği korunuyor. WTI cinsi petrolde 2014’ten bu yana $80 düzeyinin üzeri test edilirken, enflasyon beklentilerini işaret eden swaplar da dünyanın tüm noktalarında yukarı yönde evrilme isteği içerisinde. Hafta sonu İngiltere’de para politikasını belirleyen iki önemli kişiden gelen enflasyon ve faiz beklentilerine yönelik açıklamalar ise BOE’nin politika faizinde artırıma gitmesinin yüksek senaryolardan birisi olduğuna dair beklentileri destekler nitelikte. Kurul üyelerinden Saunders’in The Telegraph’a verdiği röportajda ve BOE Başkanı Bailey’nin yakın dönem enflasyonist baskıların yaratabileceği sorunlara değinmesi yatırımcıların GBP pozisyonlanmaları için gelecek dönemde dikkate alacakları önemli başlıklar konumunda.

Bu esnada Amerikan dolarına yönelik spekülatif pozisyonlanmalar da 2 yılın zirvesine ulaşmış durumda. CFTC’nin açıkladığı verilerin yanında haftalık pozisyon değişimi ise toplamda +7 milyar dolar düzeyinin hemen üzerinde bulunuyor. Ayrıca, EUR cephesinde Mart 2020’den bu yana ilk kez kümülatif pozisyonlar negatife dönmüş durumda.

Bugün ABD’de Columbus Day nedeniyle tahvil piyasası kapalı ve nakit işlemler gerçekleşmiyor olacak. Hisse senetleri ise açık. Bu nedenle yatırımcı pozisyonlanmalarının odak noktasındaki tahvillerde işlem geçmediği ortamda nispeten temkinli olacağı kanaatindeyiz. Hafta içerisinde Çarşamba günü JPMorgan ile ABD bilanço sezonu başlıyor ve yine aynı gün enflasyon verileri ve FOMC tutanakları takip edilecek. Yine Perşembe günü de Çin’de enflasyon verileri yakından izlenecek. Yurt içerisinde cari denge, sanayi üretimi, işsizlik oranı ve haftanın son gününde gelecek olan Piyasa Katılımcıları Anketi ile şekillenecek enflasyon beklentileri fiyatlamalar açısından kritik önemde bulunuyor.

Piyasalar

Hafta başlangıcında çok net olumlu bir resim oluştuğunu söylemek güç. Zayıf açılışın ardından spot Asya işlemleri pozitife dönerken, Japonya’da endekslerin önderlik etmesi ve zayıf JPY’nin ana unsurlar olduğunu belirtmek gerekiyor. Çin’de Shanxi bölgesinde yaşanan sel nedeniyle kömür üretimine yönelik operasyonlar dururken, futures kontratlar rekor yüksek seviyeyi işaret etmekte. Vadeli Avrupa ve ABD endeksleri ise zayıflama şeklinde karşımıza çıkmakta. ABD’de tahvil piyasalarında işlem geçmeyecek olması nedeniyle yatırımcı pozisyonlanmasında ciddi değişiklik olmasını beklemiyoruz. Hafta ortasında açıklanacak olan ABD enflasyon verileri ve gelecek dönem enflasyon beklentilerinin seyri (swaplar) yakından izlenmeye devam edecek. Türk lirası Amerikan doları karşısında günü %-1.01 ile tamamlarken, BIST 100 endeksi kapanışı 1398 puan seviyesinden yatay eksende gerçekleşti. 10y vadeli tahvilde faizin son seviyesi %19.02’yi işaret ederken, ülke risk primi ise %1.9 yükseldi ve 436bp oldu. EMEA bölgesi endekslerinde gün sonu kapanışları ağırlıklı değer kayıpları şeklinde oldu. Euro Stoxx 50 %-0.61, FTSE 100 %0.25, DAX %-0.29 ve Rusya (RTS, USD) varlıkları %0.38 ile takip edildi. Amerika kıtası işlemlerinde istihdam piyasası verileri yakından izlendi. Dow Jones %-0.03, S&P 500 %-0.19 ve Nasdaq %-0.51 düzeyinde performans sergilerken; Bovespa %2.03 oldu. Arjantin ve Peru’da ise endeksler kapalı konumdaydı. Asya’da Güney Kore piyasaları kapalı. Açık olan endeksler ise Japonya önderliğinde pozitif seyrediyor. TSİ 08.30/ NKY 225 %1.56, Hang Seng %2.28 ve CSI 300 %0.57 le fiyatlanmakta.

Fiyatlamalar

BIST 100 endeksinde 1369-1350 seviyeleri destek, 1396-1410-1420 ise direnç olarak yakından izlenebilir. USDTRY paritesinde 8.88-8.82 destek, 8.98-9.00 direnç olarak takip edilebilir. Global Amerikan doları fiyatlamalarının EUR çaprazları üzerinde etkili olmaya devam etmesini bekliyoruz. 1.1530-1.1490 destek, 1.17 ise direnç olarak izlenebilir

ABD İstihdam Piyasası Raporu, Eylül 2021 – Veri öncesindeki soru işaretlerinin bir kısmı reliaze oldu; alt başlıklarda önemli detaylar söz konusu

Amerikan Merkez Bankası (Fed)’in toplam bilanço büyüklüğü 16 Ekim haftasında +16 milyar dolar ile 8.4 trilyon dolar seviyesindeki yatay-yüksek seyrini devam ettirdi. Haftalık değişim bazında bilanço kalemleri incelendiğinde söz konusu dönemde Hazine kağıtlarından oluşan portföydeki değişiklik 18.2 milyar dolar olurken, MBS kalemi +65 milyon dolar ile sınırlı gelişim gösterdi. Rezervlerin 72.7 milyar dolar arttığı dönemde, Hazine hesabı ise -77.8 milyar dolar ile üçüncü haftada da geriledi.

Parasal genişlemenin enflasyonist baskıya neden olup olmayacağı tartışmalarında kritik detay Velocity değişim başlığı olacak. Buna göre, Aralık 2020’de %1.13 olan M2 Velocity değeri Eylül 2021 itibarıyla %1.12 seviyesinde yatay-düşük seyretmekte.

Pandemi sürecinde devreye alınan programlar ve atılan adımlara paralel global merkez bankalarının bilançolarındaki genişleme eğilimi de korunuyor. Eylül 2021 itibarıyla Fed bilançosu/GSYH %37.8, ECB/GDP %69.7 ve BOJ/GDP rasyosu  %132.9’da oluşmakta. ,

Fed bilançosu miktarsal açıdan genişleme eğilimini devam ettirse de bir süredir sessiz sedasız “normalleşme” ayarlamaları yapıldığını belirtmek gerekiyor. Günlük hazine kağıdı alımları 500 milyon dolar azaltımla 4 milyar dolar seviyesine çekerken, MBS alımlarında ise -500 milyon dolar ile 4.5 milyar dolar seviyesine güncelleme gerçekleştirdi. Yakın zaman içerisinde açıklanan 3 aylık repo penceresini de sonlandırıldığı haberinin ardından 27 Ocak tarihinde de Şubat ayındaki iki ihale ile birlikte 1 aylık repo ihaleleri uygulamadan kaldırıldı. ,

21-22 Eylül tarihlerinde gerçekleştirilen FOMC toplantısının ardından yıl içerisinde birçok kez atıfta bulunduğumuz şekilde Fed’in Kasım ayında tapering ilanını resmen yapmasını, Aralık ayında azaltımlara aylık 15 milyar dolar ile başlamasını ve bu süreci de kendi yönlendirmelerinin de teyidi şeklinde 2022 yılının ortalarında (yaz aylarında) tamamlamalarını bekliyoruz. Konuyla ilgili kapsamlı değerlendirmelerimize Piyasa Notu: FOMC, Eylül 2021 başlıklı raporumuz üzerinden ulaşabilirsiniz.

Bilançonun ek negatif sürpriz olmadıkça 8 trilyon dolar üzerinde (8-9 trilyon dolar aralığında, daha yukarı seviyelerin beklentisinde değiliz) dengelenmeye başlayacağını (Fed yönlendirmesi, Başkan Powell tarafından 7.5-8 trilyon dolar aralığı şeklinde yapıldı) düşünüyoruz. Fed cephesinden 14 Nisan tarihinde gelen yönlendirmenin hayata geçme ihtimali şu aşamada en kuvvetli referansımız konumunda.

Fed Bilançosu, 6 Ekim Haftası – Bilançoda yatay-yüksek seviyelerdeki seyir devam ediyor

ABD’de Eylül ayına ait istihdam piyasası raporu kamuoyu ile paylaşıldı. Veri öncesinde piyasa nezdinde oluşan +500 bin kişilik konsensüs aşağı yönde geçilirken, önceki 2 aya ait rakamlar ise nette +169 bin kişi yukarı yönde revize edildi. Buna göre, ABD istihdamı tarım dışı sektörlerde Eylül ayında 194 bin kişi artış gösterirken, Ağustos ayına ait veri de +235 binden +366 bin düzeyine güncellendi. Son 3 ay içerisindeki toplam istihdam rakamı +1.6 milyon kişi düzeyini aşarken, ortalamada ise +550 bin seviyesi takip edildi. Veri dönemi içerisinde ADP & TDİ korelasyonu (12- ay kümülatif) 0.58’den 0.51’e geriledi. İşsizlik oranı %5.2’den %4.8’e gerilerken (dar tanımlı), geniş kapsamlıda ise bahse konu seviye -0.3 puan ile %8.5 oldu. Ortalama saatlik ücretler Ağustos ayı için %0.6’dan %0.4’e güncellenirken, Eylül’de ise piyasa beklentilerinin +0.2 puan üzerinde %0.6 olarak açıklandı. Benzer şekilde yıllık değişim bir önceki ayda -0.3 puan ile %4, Eylül’de ise +0.6 puan ile %4.6 olarak açıklandı. İşgücüne katılım oranı ise -0.1 puan ile %61.6’ya geriledi. Hesaplamalarımıza göre, ABD’de toplam tarım dışı istihdamın pandemi öncesi seviyelere uzaklığı -4.9 milyon kişi ile ilk kez 5 milyon düzeyinin aşağısında oluşurken, toplam rakam ise 147.5 milyon kişi oldu. 27-51 hafta arasında iş arayanların sayısı Eylül’de 3.1 milyondan 2.6 milyona gerilerken, pandemi öncesine uzaklığı ise +1.5 milyon kişi oldu.

Fiyatlamalara Dair Düşüncelerimiz: Deniz Yatırım Strateji ve Araştırma Bölümü olarak veri öncesinde beklentilerimizi içerir 2 farklı analizi sizlerle paylaşmıştık. Söz konusu değerlendirmelere aşağıda ulaşabilirsiniz. Özellikle bugün son 1 saatte düştüğümüz şerhe paralel mevsimsel düzeltmenin ve diğer faktörlerin veride etkili olduğunu düşünüyoruz. Veriyi beklentilerin gerisinde kalmasına rağmen negatif okumuyoruz. Ücretlerdeki yükselişin devam eden arz kaynaklı problemlerle birlikte ekonomideki normalleşme süreci ekseninde okuduğumuzda enflasyon açısından risklerin daha uzun zamanlı yapışkanlığa işaret ettiği kanaatindeyiz. Öte yandan Fed cephesinde de oyun değiştirici bir faktör olduğu kanaatinde değiliz. Kasım ayında resmi tapering ilanının gelmesini beklemeye devam ediyoruz. Kısa vadeli işlemlerde USD ve faizler açısından negatif etkisi olsa da bunun zamana yayılmasını ve kalıcı olmasını düşünmüyoruz.

Kaynak Deniz Yatırım
Hibya Haber Ajansı