Siirt ili

Siirt şehrinin kurulmasında ve gelişmesinde doğal ortam koşulları birinci derecede denetleyici rol oynamıştır. Şehrin ilk kurulduğu Şeyhşemu ve Rasinnebah Tepelerinin batı yamacından Kezer çayına doğru uzanan aşınım yüzeyinin tarıma imkan sağlaması ve su kaynaklarının varlığı şehrin kuruluş yerinde etkili olmuştur. Yerşekilleri, özellikle Botan Vadisi Şehrin fizyonomik gelişiminin sınırlı ve sadece batıya yönelik olmasına neden olmuştur. Doğal faktörlerin yanı sıra özellikle 16. yy’dan sonra dinsel yapıtların yöredeki varlığı ve tarihsel gelişim süreçleri şehrin gelişimi üzerinde olumlu etkiler yapmıştır. Fiziki koşullarından dolayı korunaklı bir sınır yerleşmesi fonksiyonu üstlenen Siirt ve yakın çevresi tarih boyunca daha çok Mezopotamya uygarlıklarının denetiminde kalmıştır. Doğu ve batı kültürünü birleştiren yolların Siirt’ten geçmesi, yörenin zengin bir mirasa sahip olmasını sağlamıştır. Bu merkezilik aynı zaman da Siirt şehrinin kültürel mozaiğinin gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Doğu ile batı ve kuzey ile güneyin kesiştiği/ birleştiği bir konumda olmasına rağmen Siirt şehri, 19. yy’dan sonra gelişen ve değişen koşullara ayak uyduramayarak bu kez coğrafi konumunun dezavantajlarını yaşamaya başlamıştır. Bugün için kentsel ve ekonomik anlamda birçok problem yaşayan Siirt şehrinin gelişmesinin ilk ve en önemli koşulu, Siirt- Van- Hakkâri karayolu ağının kurulması ve Şırnak ile olan ulaşım ağının bir an önce canlandırılmasını sağlamaktır. Ulaşım ağının gelişmesiyle canlanacak olan ticaret ağı Siirt şehrini hem yapısal hem de ekonomik bakımdan gelişmeye zorlayacaktır. Siirt’in doğusunda Van ve Hakkâri merkezine kadar yerleşim birimlerinin yok denilecek kadar az olması veya var olan yerleşim birimlerinin de gelişme gösterememesinin nedeni ulaşım ağından yoksun olmaları ile ilgilidir. Bu çalışmada çıkan sonuçlar gösteriyor ki, Coğrafi konumun bir kentin gelişmesinde belirleyici olan rolü zamana ve ihtiyaçlara göre değişmektedir. Bugün için “Kör nokta veya son durak” olarak tabir ettiğimiz Siirt şehrinin coğrafi konumu tarihi dönemde cazibe nedeniydi. Bugün ise özellikle ulaşım fonksiyonundan dolayı kentin gelişmesi çevredeki merkezlere göre oldukça geri kalmıştır. Şehrin doğal engellerden dolayı doğu ve güney hinterlandının da zayıf olması geliştirme ve yatırım araçları yönünden çekici olmaktan çıkarmaktadı