Ana Sayfa Arama Galeri Video Yazarlar
Üyelik
Üye Girişi
Yayın/Gazete
Yayınlar
Kategoriler
Servisler
Nöbetçi Eczaneler Sayfası Nöbetçi Eczaneler Hava Durumu Namaz Vakitleri Gazeteler Puan Durumu
WhatsApp
Sosyal Medya
Uygulamamızı İndir

Siirt İlinde Yetiştirilen Bazı Üzüm Çeşitlerinin Tanımlanması ve Kalite Değerlerinin Belirlenmesi

Siirt ilinde yetiştiriciliği yapılan

Siirt ilinde yetiştiriciliği yapılan üzüm çeşitleri ve yerleri
Üzüm çeşidi Bölge Lokalite
1* Tayfi Merkez Gökçebağ beldesi
2* Sinciri Merkez Gökçebağ-Der yamacı
3* Binetati Merkez Gökçebağ beldesi
4* Gozane Merkez Gökçebağ-Der yamacı
5 Veledizzine Merkez Der bölgesi
6 Hezirani Merkez Der bölgesi
7* Karrot Şirvan Ormanbağı köyü
8* Çiçikenator Şirvan Karaca köyü
9* Gadüv Şirvan Ormanbağı köyü
10* Meyan Şirvan Karaca köyü
11 Bağılti Şirvan Ormanbağı köyü
12* Reşealye Eruh Memiran köyü
13* Kıtılnefs Eruh Şırnak yolu Yanılmazköyü
14* Turture Eruh Memiran köyü
15* Besirane Eruh Şırnak yolu Yanılmazköyü
16 Düvrevi Eruh Şırnak yolu Yanılmazköyü
17* Rütik Pervari Beğendik köyü
18* Spiyo Pervari Beğendik köyü
19* Mevazer Pervari Beğendik köyü
20* Gevre Pervari Beğendik köyü
21 Memkyeyşo Pervari Beğendik köyü
22 Hacimendidi Pervari Beğendik köyü
23 Mıvageş Pervari Beğendik köyü
24 Polati Pervari Beğendik köyü
25 Boğa Pervari Çobanörenköyü
26 Cevzane Pervari Sarıdam bölgesi
27 Silopi Pervari Beğendik köyü
28* Heseni Tillo Tillo-Helenze bölgesi
29* Emiri Tillo Tillo-Helenzebölgesi
30* Şevkeye Tillo Tillo-Helenzebölgesi
31* Aşkar Tillo Tillo-Helenzebölgesi
32 Keşirte Tillo Tillo-Helenzebölgesi
33 Meymezeynep Tilo Tillo-Helenzebölgesi

Siirt’te bölgelerde de yetiştiriciliği yapılmasına rağmen Siirt ili Merkez ilçesinde en fazla rastlanılan çeşitlerin Tayfi, Sinciri, Binetati ve Gozane üzüm çeşitleri olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada incelenen çeşitler karşılaştırıldığında; Tayfi çeşidinin yapraklarının daha ince ve geniş olduğu, bu özelliği ile de yerel halk tarafından sarma yaprağı olarak tercih edildiği görülmüştür. Halk tarafından tercih edilen diğer bir çeşit olan Sinciri çeşidi ise, özellikle pekmez yapımında kullanılmaktadır. Bunun nedeni ise salkımdaki tane sayısının fazla oluşu tanelerinin geniş, büyük ve tatlı olmasından kaynaklanmaktadır. Binetati çeşidinin yaprakların diğer 3 türe göre en küçük yaprak alanına sahip olduğu belirlenmiştir. Yaprak ayasının şekli beşgen olup, beş loblu bir yapı gösterdiği ve yaprak üst yüzeyinin rengi yeşil ve arka yüzeye göre daha parlak olduğu tespit edilmiştir. Bunun nedeni ise, arka yüzeyindeki tüylerin varlığından kaynaklandığı düşünülmektedir. Gozane çeşidinden alınan yaprakların incelenmesi sonucu yaprak büyüklüğü bakımından diğer 3 türe göre en büyük yaprak alanı bu çeşitte görülmüştür.

Şirvan bölgesinden toplanan üzüm çeşitleri; Karrot, Çiçekenator, Gadüv ve Meyan çeşitleridir. Yerel halk tarafından Karrot çeşidinin, pekmez yapımında; Çiçekenator çeşidinin ise kurutmalık olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Gadüv çeşidinin çekirdek ve yaprak genişliği özellikleri bakımından Sinciri çeşidine benzediği görülmüştür. Meyan çeşidinin ise, kabuk kalınlığı ve meyve şekli olarak Şirvan bölgesinde bulunan diğer çeşitlerden farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

Eruh bölgesinden toplanan üzüm çeşitleri; Reşealye, Kıtılnefs, Turtura ve Besirane çeşitleridir. Reşealye çeşidine, sadece Eruh ilçesi Memiran köyünde rastlanıldığı ve kurutmalık ve pekmez yapımı için kullanıldığı belirlenmiştir. Kıtılnefs çeşidinin ise daha çok taze olarak tüketildiği görülmüştür. Turture çeşidinin ise tanelerinin küçük oluşu nedeniyle çok fazla kültürünün yapılmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca Turture çeşidi, çekirdek şekli bakımından, diğer tüm çeşitlerden farklılık göstermiştir. Besirane çeşidinin ise salkım tane sayısının fazla olmasına rağmen, ekşimsi tadından dolayı yetiştiricilikte çok tercih edilmediği fark edilmiştir.

Pervari bölgesinden toplanan üzüm çeşitleri; Rutik, Sipiyo, Mevazer ve Gevre çeşitleridir. Rutik çeşidinin, yaprak şekli ve koyu sarı rengi ile karakterize edildiği görülmüştür. Yoğun tadı ile Pervari’nin diğer üzüm çeşitlerinden ayrıldığı fark edilmiştir. Sipiyo çeşidi beyaz rengi, geç olgunlaşması ve dayanıklılığı ile tanımlanmış ve Pervari’nin Beğendik köyünde sadece bazı üzüm bağlarında rastlanılmıştır. Mevazer çeşidi; sarı rengi, tane uzunluğu ve tadı ile kendini göstermiştir. Ayrıca, Mevazer çeşidinin çekirdek kısımlarının da diğer Pervari çeşitlerinden belirgin derecede farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Gevri çeşidi ise; sarı rengi, tane sıklığı ve tadı ile karakterize edilmiş ve yaprak şekilleri bakımından diğer çeşitlere göre daha az parçalanma gösterdiği belirlenmiştir.  Tillo (Aydınlar) bölgesinden toplanan üzüm örnekleri Tillo bölgesinde bulunan üzüm bağları genellikle Helenze olarak bilinen bölgede yoğunlaşmıştır. Bu bölgede Siirt merkezden farklı olarak, bilinen çeşitler üzerinde çalışılmıştır. Tillo bölgesinden toplanan üzüm çeşitleri; Emiri, Heseni, Şevkeye ve Aşkar çeşitleridir. Emiri çeşidi taneleri orta büyüklükte, siyah renkli ve yoğun tadı ile tanımlanmıştır. Heseni çeşidine Helenze bölgesinde bulunan bağlarda sıkça rastlanılmaktadır. Tane sıklığı ve büyüklüğü ile karakterize edilmiştir. Şevkeye çeşidi taneleri uzun, çekirdekleri küçük, ancak kabukları kalın olarak tanımlanmıştır. Aşkar çeşidinin, Pervari ve Şirvan bölgelerinde de bulunmasına rağmen Tillo bölgesinde daha yoğun yetiştiriciliği yapıldığı görülmüştür. Yaprak şekli ve çekirdek yapısı bakımından Şevkeye çeşidi diğer çeşitlere göre farklılık göstermiştir.

Eruh ve Siirt merkez bölgesinden alınan örneklerin genel olarak diğer üzüm çeşitlerine göre daha yüksek asitlik oranına sahip oldukları hesaplanmıştır. Bununla birlikte Şirvan bölgesinden toplanan Karrot çeşidinin % 7.5 asitlik eşdeğeri ile en yüksek değere sahip olduğu gözlenmiştir

 

 

Seni Gidi Kopyacı :)))