Siirt’i Tanımak

Siirt’i öğreneceğiz. Şehrimizi çok iyi tanıdığımız zaman başkalarına da anlatacağız. Şehrimizin potansiyelini ortaya çıkararak daha ileriye taşıyacağız. Peki, nereden başlamak gerekir? En baştan. Öncelikle Siirt hakkında yapılmış belli başlı çalışmaların üzerinden geçmeliyiz.

Aslında modern dünyada bilgiye ulaşmak çok kolay. Devlet arşivlerine rahatlıkla ulaşılıyor, onlarca yıllık gazete koleksiyonlarını bilgisayarınızdan rahatlık tarayabiliyoruz. Dünyanın pek çok bölgesinden tespit edebildiğimiz eserlere pdf formunda sahip oluyoruz. Bilgi bize bu kadar yakınken biz Siirt’in tarihini merak etmekten daha detaylı bir şekilde öğrenmekten uzağız. 1892 yılında Duyunu Umumiye adına bir Fransız, Siirt’i adım adım gezmiş. Eruh’tan Şirvan’a kadar hatta köyleri ziyaret etmiş. Siirt’e ait maddi ve ekonomik bütün varlıkların tespitini yapmış. Bu gözlemlerini de yayınlamış. Fransızca yazılmış bu eseri mutlaka görmeliyiz.

Siirt hakkında ciddi manada yapılmış ilk kitap Müftü Ömer Atalay’ın “Siirt Tarihi” kitabıdır. Ömer Atalay, 1946 yılında yayınladığı bu kitabı zamanında çok eleştirildi. Kitabın şurasında bu bilgiler eksik, şu konu yeterince anlatılmamış, bu bilgiler yanlış yazılmış şeklinde pek çok itirazlarla karşılaştı. En sonuna bir Siirt haritasının ekli olduğu bu kitap, Siirt’in coğrafyası, tarihi geçmişi, Siirt’te inşa edilen eserler ve tanınmış Siirtli âlim ve şairler hakkında güzel bilgiler veriyordu. Bu alanda yapılan ilk çalışmaydı. Son derece kıymetli bilgiler içeriyordu. Eleştirilerden oldukça bunalan Atalay, “Sizler daha iyisini hazırlayın bizde öğrenelim” dedi. Atalay’ın bu tepkisi yaklaşık 60 yıl sonra karşılık buldu.

Bekir Sami Seçkin 2005 yılında “Başlangıçtan Günümüze Siirt Tarihi” kitabını kaleme aldı. Bu eser, İstanbul’da Siirtliler Derneğinin çok önemli bir hizmeti olarak tarihe geçti. Şüphesiz bu durum kitaba ulaşmayı zorlaştırsa da böyle bir eserin bilim dünyasına kavuşturulması dernek adına çok değerli bir hizmet oldu. Seçkin bu çalışmasında sadece Siirt hakkında kıymetli bilgiler vermemiş. Siirt’in etrafındaki yerleşim bölgelerine aitte pek çok önemli bilgileri paylaşmıştı. Ayrıca Seçkin kitabı hazırlarken ciddi ölçüde arşiv belgelerinden de faydalanmıştı.

Siirt hakkında 2006 yılında dönemin Belediye Başkanı Mervan Gül’ün yaptırdığı bir sempozyum var. Kitap olarak basılan bu eserde, son derece kıymetli çalışmalar mevcuttu. Siirt tarihi, kültürü, ekonomisi ve pek çok konuda yerli yabancı onlarca bilim insanı bir araya gelerek bu çalışmayı ortaya koydular. Sayın Mervan Gül’ü, Siirt’e kazandırdığı bu kıymetli eser için tebrik etmek gerekir.

Siirt hakkında pek çok tez, kitap, makale, rapor ve bilimsel ürünler ortaya konuldu ve her gün yenisi üretilmeye devam etmektedir. Şehir hakkında her gün yeni bilgiler öğreniyoruz Şehrimizi daha iyi tanıyıp ve daha da çok seviyoruz. Fakat şöyle geçmişe dönüp bir bakınca gerçekten yaşadığımız bu şehri, yeterince tanıyabiliyor muyuz? Ben emin değilim.