Restore Ettim Deme Kardeşim! Keyfime Göre Yaptım De

Restorasyonun en kısa  ve basit tanımı tarihi bir eseri aslına uygun olarak yeniden yapmak ya da tamir etmektir.

Peki ülkemizde  ve ilimizde bu işler gerçekten de böyle mi yapılıyor? Sanırım buna evet cevabını verecek kişi sayısı ülke genelinde çok azdır. Çünkü restorasyon  çalışmaları ülkemizde de ilimizde de böyle yapılmıyor.

Bir mimar oturuyor kendi kafasına ve gönlüne göre bir proje çiziyor. Ardından restorasyon olduğu gerekçesiyle çok büyük paralarla bu projelerin uygulanmasına başlanıyor. Sonuçta da aslından çok uzakta çoğu zaman adeta bir hilkat garibesi eserler meydana çıkıyor.

Siirt’te buna ilişkin çok örnekler var. Eskilerden günümüze doğru birkaç örnek verelim.

1960 lı yıllarda restore edilen İbrahim Hakkı Hz nin türbesi. Cas olan bu türbe kesme taştan yapıldı. Üstelik ışık düzeneğinin çalışmasını sağlayan pencerenin yerinin kaydırılması nedeniyle yaklaşık 60 yıl boyunca bu düzeneğin çalışmamasına neden olundu.

Yine o yıllarda restore edilen Anadolu Selçuklu eseri Ulu Caminin iç sıvası beton yapılmıştı. El insaf  bin yıl öncesinde çimento var mıydı? Allahtan 2010 yılındaki restorasyonda bu hata birazda ÇEKÜL Vakfı temsilcisi olarak benimde katkılarımla düzeltildi. O dönemde bu hatanadan benim bilgilendirmemle haberdar olan milletvekillerimiz Afif Demirkıran ile Yılmaz Helvacıoğlu’na  verdikleri destekten dolayı buradan bir kez daha teşekkür ediyorum.

Biraz daha yakın tarihe gelelim.Hz.Muhammed’in halasının oğlu veya torunu olduğuna inanılan Şeyh Muhammed El Münkedir türbesinin restorasyonu yapıldı. Türbe ve camiden oluşan külliyede aliminyüm doğrama ve nikelajlı  demirden merdiven trabzanı kullanıldı. Allah aşkına o tarihlerde var mıydı aliminyüm ve nikelajlı demir var mıydı?

Son bir örnek daha verelim.Ulus Mahallesinde bulunan ve yine koruma altına alınmış eserlerin arasında yer alan Cumhuriyet Camisi yakın zamanda restore edildi.Geniş avlusuna daha ihç var olmayan dört tarafı açık birkaç kubbeden oluşan acaip bir yapı konduruldu. Caminin sliüeti bozuldu.

Özetle diyorum ki kardeşim “ben restore ettim deme. Ben ata yadigarı tarihi eseri keyfime göre yeniden inşa ettim.

O zaman yine de tarih katliamı yapmış olursun ama  hiç değilse aklımızla alay etmiş olmazsın.