Nöbetçi Eczaneler
İçişleri Bakanlığı genelgesiyle 30 Haziran’dan itibaren ticari araç sürücülerinin psikoteknik belgesinin olması mecburi hale getirildi. 1 Temmuz 2021 tarihi itibarıyla psikoteknik test raporu olmayan sürücülere 1.181 lira cezai işlem uygulanacak. Ayrıca araç kullanmalarına da izin verilmeyecek.
İnsan unsurundan kaynaklı trafik kazalarını asgariye düşürmek, sürücünün trafiğe çıktığı andan itibaren hafıza ve hız kontrolü gibi durumlarda davranış ve tepkilerini ölçmek için uygulanılan psikoteknik testi, 30 Hazirandan itibaren ticari araç sürücülerine mecburi hale geliyor. Türkiye‘de trafik kazalarının yüzde 96’sının sürücü hatasından kaynaklı olması, psikoteknik testinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözleri önüne getirdi.
Türkiye’de psikoteknik merkezlerinin 15 yıldır faaliyette olduğunu belirten Trafik Güvenliği ve Psikoteknik Merkezleri Dernek Başkanı Cengizhan Kutlu, “Sürücülerin refleksini, algısını ve karar verme kabiliyetini ölçerek, riskli sürücüleri tespit etmek ve bu sayede insan kaynaklı meydana gelen trafik kazalarını asgariye indirmek için uygulanan psikoteknik testi 30 Haziran 2021 itibariyle ticari araç sürücülerine mecburi hale getirildi. Son zamanlarda artan trafik kazalarının önüne geçmek için genelge yayınlayan İçişleri Bakanlığı, 1 Temmuz 2021 itibariyle psikoteknik belgesi olmayan sürücülere 1.181 lira ceza kesecek. Psikoteknik raporları, refleks, algı ve muhakeme gibi testleri ölçmektedir. 1,5 saatlik test sırasında bu süre içerisinde sürekli dikkat testi, muhakeme testi, koordinasyon testi, seçici dikkat testi, hız mesafe tahmin testi, çarpışma tahmin testi, görsel algı bellek testi, kişilik testi, görsel süreklilik testi, çevresel görsel görüş testi, tepki hızı testi ve trafiğe ilişkin görüş testi olmak üzere 12 farklı test uygulanarak riskli sürücüleri tespit edip, bu riskli sürücüleri trafikten uzaklaştırıp kazaları azaltmak hedefleniyor” dedi.
Bütün ticari araç kullanıcılarının Türkiye’nin 847 noktasında yer alan merkezlere 1 Temmuz tarihine kadar bu belgeyi almak için sabah 08.00 ile 23.00’a kadar gidebileceklerini ifade eden Kutlu, “Aldıkları değerlendirme sonucu, psikiyatri doktorunun onayından sonra e-nabız rapora düşecektir. 1 Ocak tarihinden önce rapor alan sürücülerin mutlaka e-nabız uygulamalarından rapor sonuçlarını kontrol etmelerini istiyoruz. Bu tarihten sonra alanlar ise, mutlaka e-devlet üzerinden raporlarının kontrol etmeliler. Bu rapor için sadece servis, şehirlerarası otobüs, toplu taşıma değil, taksi, şirket gibi, hatta herkesin bu testte tabi tutulması gerekiyor. Sosyal hassasiyetimizi arttırmamız gerekiyor. Ticari araç sürücülerinin bu raporu almasının ardından bir yılda Türkiye genelinde trafik kazalarının yüzde 10 gibi bir azalmasını bekliyoruz” diye konuştu.
Sadece ticari araç kullanıcılarının psikoteknik raporu almasının yetmediğini belirten Kutlu, “Oto kontrolü de vatandaşların yapmasını istiyoruz. Bu anlamda 3 Eylül 2021 tarihinde tüm servis şoförleri mesleki yeterlilik belgesi almaları da zorunlu hale geliyor. Bu raporu almadan önce ise psikoteknik raporu alma mecburiyeti var. Ticari araç kullanıcılarının 1 Temmuz 2021 tarihine kadar psikoteknik raporu almalarını istiyoruz. Psikoteknik merkezlerimize gelen sürücülerin iyi bir şekilde dinlenmelerini, o şekilde gelmelerini istiyoruz. Gelmeden önce burada beklememeleri için muhakkak randevu almaları gerekiyor. Psikoteknik değerlendirme raporu, insanların korkacağı gibi 10 bin lira değil. Sadece 200 liraya 5 yıllık rapor alınıyor. Yıllık 40, aylık ise 3,5 liraya tekabül ediyor. Bu meblağın insan sağlığından daha önemli olduğunu düşünmüyoruz. Bizler hem kendi hayatını ve karşı tarafın da hayatını riske atmamış olacağız. Hiçbir şey candan kıymetli değildir” şeklinde konuştu.
Yapılan araştırmaya göre, trafik kazalarının yüzde 45’inin karar verme, yüzde 40’nın kabiliyet ve algılama, yüzde 13’ünün ise kritik refleksten kaynaklandığını anlatan Kutlu, “Bizler sürücü kurslarına kayıt olmadan önce psikoteknik değerlendirme testinin yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Hastane raporundan bu raporun daha önemli olduğunu düşünüyoruz. Çünkü insan unsuru trafik kazalarında yüzde 96.7’dir. Biz bu oranı ne kadar indirebilirsek, trafik kazaları da o kadar azalacak ve can ile mal kaybı yaşanmayacaktır. Anne ve babalar çocuklarını sürücü kurslarına yazdırmadan önce mutlaka psikoteknik testine gitmelerini sağlasın” dedi.
Psikoteknik belgesi nedir?
İl Sağlık Müdürlüklerince yetki verilen merkezlerde sürücülerin sahip oldukları güvenli araç kullanmalarını sağlayan zihinsel ve psikomotor yetenek düzeyleri; bu yetenek alanlarında tanımlanan bilgisayar destekli testler aracılığı ile ölçülüyor. Ölçüm sonucunda yeterli görülen sürücülere psikoteknik test belgesi veliyor.
Psikoteknik testi ne kadar sürüyor?
Sürücülere uygulanacak psikoteknik değerlendirmenin asgari süresi 1 saat.
Psikoteknik belgesi nasıl alınır?
Psikoteknik test belgesi almak isteyenlerin, İl Sağlık Müdürlükleri tarafından yetkilendirilen merkezlerde 1 saat süren ve bir dizi testten oluşan psikoteknik testine girmeleri gerekiyor. Sürücüler test sonrası alınan psikoteknik raporu ile birlikte bir psikiyatri uzmanına muayene oluyorlar. Sonrasında alınan raporlar İl yada İlçe Sağlık Müdürlüklerince onaylanıyor.
Psiko-teknik Değerlendirmede İncelenecek Sürücü Özellikleri
Psikoteknik değerlendirmede sürücü özelliklerinden aşağıda belirtilen yetenekler bu amaçla geliştirilmiş bilgisayar destekli testler aracılığı ile ölçülür;
1) Zihinsel Yetenek ve Beceriler
-Dikkat
-Anlama ve Değerlendirme (Muhakeme) Yeteneği
-Hız ve Mesafe Algılama
-Geniş Görüş Alanı İçinde Uyaran Fark Etme
-Şekil Algılamada Görsel Süreklilik
2) Psikomotor Yetenek ve Beceriler
-Tepki Hızı
-Koordinasyon Düzeyi
Psikoteknik belgesi ücretinin belirlenmesi
Özel ve resmi kuruluşlarda sürücüler için uygulanmakta olan psikoteknik değerlendirme asgari ücreti, değerlendirmenin uygulandığı ilin il sağlık müdürlüğü tarafından, o ildeki uygulayıcıların ve ilgili meslek kuruluşunun görüşü alınarak, il umumi hıfzıssıhha kurulu kararı ile belirlenebilir.